Bishop Museum Mobile Tours

Mobile Tours Home

Ke Ki‘i ‘O Kū
‘Ulu
Mai ka mokupuni o Hawai‘i
Hana ‘ia ma mua o ka makahiki ‘umikumamāwalu haneli

No nā makahiki he nui wale i ka‘a hope aku nei, ‘o ka ‘aikapu ke ‘ano o ka ho‘omalu ‘ia o ka ‘āina me kona po‘e kānaka. Na ka ‘aikapu ho‘i e alaka‘i i ke ‘ano o ka nohona kanaka, ka haipule a me ka hana kālai‘āina ‘ana. Ma ka ‘aikapu, ua pili loa ka nohona kanaka me ka mālama ‘ana i nā kini o ke akua. ‘O nā akua i nui a‘e ko lākou mana ma luna o nā akua ‘ē a‘e ‘o ia ho‘i nā akua nui ‘ehā: ‘O Kū, Kāne, Lono me Kanaloa. Ua ho‘omana‘o nui ‘ia ‘o Kū, ‘o ia ke akua o ke kaua ‘ana, akā nui hou aku nō na‘e kona mana a ua haipule ‘ia ‘o ia no kāna mau hana ‘ē a‘e he nui wale.

Ua mālama ‘ia nā pule no Kū i ka wā i koho ‘ia ai he kumu lā‘au koa no ke kālai ‘ana i ka wa‘a. Ua hā‘awi ‘ia nā mohai kūpono iā Kū e nā lawai‘a ‘eleu. Ua hea ‘ia nō ho‘i kona inoa e noi ‘ia ai kona kōkua e nā kānaka kia manu no kā lākou pahele ‘ana aku i nā manu e loa‘a mai ai nā hulu no nā ‘ahu‘ula. ‘O ia Kū nō ke akua o ka mahi‘ai ‘ana, ke kālai‘āina ‘ana a me ka hana ko‘i ‘ana nō ho‘i. ‘O ke kumu lā‘au ‘ōhi‘a, ka ‘ulu, ke puhi a me ke kumu niu kekahi o kona mau kino lau. Eia na‘e, ma kekahi ‘ano, ua ho‘opoina ‘ia kēia mau kuleana ona ma waho a‘e o ke kaua ‘ana e ka lehulehu kānaka, a ho‘omana‘o ‘ia ‘o ia no kona kuleana ho‘okahi, ‘o ia ke akua o ke kaua wale ‘ana nō.

I ka wā i pau ai ka ‘aikapu a ho‘omaka ka ho‘omana kalikiano i ka hapa mua o nā makahiki o ka ‘umikumamāwalu haneli, ua ho‘opau ‘ia nā ki‘i he nui. ‘O nā koena o nā ki‘i i ho‘opau ‘ole ‘ia, e like me kēia wahi ki‘i nei, ua wehe ‘ia ko lākou ‘ano kūlana kapu.

I kēia mau lā nui ka ho‘ohana ‘ia o nā mea o nā waihona o ka Hale Hō‘ike‘ike ‘o Bihopa, i mea e ulu ai ka mana‘o i loko o nā kānaka hana lima no‘eau, a no kēia ki‘i ua lilo akula ‘o ia, ‘o ia ho‘i ke Kū no ka Hawai‘i.