Bishop Museum Mobile Tours

Mobile Tours Home

Nā Makau

He mea nui ka makau lawai‘a i ka po‘e lawai‘a Hawai‘i. He mea ma‘amau ko lākou hākilo ‘ana i nā ‘ano i‘a like ‘ole i loko o ke kā mākoi ‘ana a me nā ’ano lawai‘a like ‘ole ‘ana i kēlā me kēia i‘a. He papa inoa lō’ihi ‘i’o nō inā ua loa‘a nā inoa o kēlā makau kēia makau a me ke ‘ano o ka lawai‘a ‘ana.Kīki‘i – he makau pohona me ka niniu pū
‘Auku‘u – he makau me ‘elua ‘ie’iea no ka lawai’a hī
Maka puhi - he makau me ho’okahi ‘ie’iea no ka lawai’a hī
Kaiānoa - ‘elua mau makau li’ili’i me ka ‘ie’iea ‘ole
‘Ōmau – he makau li’ili’i me ka ‘ie’iea ‘ole no ka lawai’a kakaka
Mana – he makau no ka lawai’a puhi
Kohe lua – he makau me ka ‘ie’iea ‘ole
Huikala – he makau nui me ‘elua ‘ie’iea, ho’okahi huli i loko, ho’okahi huli i waho
Hiohio – he makau ‘u’uku i kālai ‘ia me ka pāua no ka lawai’a ‘ōpelu
Lawa – he makau no ka lawai’a manō

‘O ka nui o nā makau ma ka Hale Hō’ike’ike ‘o Bīhopa, ua kālai nui ‘ia me ka iwi kua honu a ‘o ka iwi kanaka ka mea ‘ē a’e. Ua wili ‘ia nā makau me ke aho i mea e ho‘opa‘a ai iā lāua ‘elua.

‘O kekahi o nā makau hana nui ma ke kālai ‘o ia nō ka pā uhi. ‘O ke aku, he ‘ano i‘a i ‘ai nui ‘ia a hiki i kēia lā ma Hawai‘i nei. A ‘o ka pā uhi, ‘o ia kekahi ‘ano makau hana nui ma ke kālai ‘ana akā he makau ‘oi kelakela no ka lawai‘a ‘ana i ke aku.

‘O Te Rangi Hiroa, a i ‘ole ka inoa i kapa ‘ia ‘o Peter Buck ke alaka‘i o ka Hale Hō‘ike‘ike ‘o Bīhopa mai ka makahiki ‘umikumamāiwa kanakolukumamāono a hiki i ka makahiki ‘umikumamāiwa kanalimakumamākahi, ka mea nāna i ha‘i i ka mo‘olelo no kekahi holoholo lawai‘a aku ma Kona me ka makau i hana ‘ia me ka ‘ohe.

Na Maunupau kekahi kanaka i huki lima i ka i’a mai loko mai o ke kai...me ia hopu ‘ana i ka i’a ua pa’a ka i’a ma lalo o kona pō’ae’ae hema, a me kona lima ‘ākau ‘o ia i wehe ai i ka makau. A ma ia manawa ho’okahi ho’i ‘o ia i kā hou aku ai i ka makau i loko o ke kai. He mea kupaianaha ke ‘aki wikiwiki ‘ana o ke aku i ka makau. ‘O ka nui o ke aku i ‘aki i ka makau, aia nō i ka wikiwiki o ka wehe ‘ana i ka makau a me ke kā hou ‘ana i ka makau i loko o ke kai, no laila, ‘a’ohe ‘ie’iea o ka makau hī aku no ka wehe koke ‘ana i ka i’a.