Bishop Museum Mobile Tours

Mobile Tours Home

He Mau Kānaka ʻŌiwi E Nānā Ana I Ke Kahena Pele Ma Hilo
Lā ʻumikumamāwalu o ka mahina ʻo Mei makahiki ʻumikumamāwalu kanawalukumamākahi

No ia mea ʻo ke kahena pele ke kumu o ke kipa nui ʻana mai o nā malihini. Mai ka makahiki ʻumikumamāwalu kanalima, huakaʻi mai nā malihini mai Oʻahu aku a i Hawaiʻi mokupuni e ʻike maka ai i ke kahena pele o Mauna Loa a me Kīlauea. Ua palapala akula kēia mau malihini i kā lākou mau mea i ʻike ai a hoʻopaʻi ʻia ia mau manaʻo ma ke ʻano he mau pepa akeakamai a he mau puke hoʻomanaʻo huakaʻi nō hoʻi. Ua ulu nō hoʻi ka hoi i loko nō o nā mea kaha kiʻi o ke poepoe honua a puni e ʻike maka hoʻi i kēia mau hana kupaianaha a ka wahine Pele. Kapa ʻia ka hapa nui o lākou nei, nā kānaka o ka Volcano School. ʻO kekahi o nā mea kaha kiʻi ʻo Charles Furneaux, ʻo ia hoʻi ka i hiki maila i Hawaiʻi mai Bosetona mai i ka makahiki ʻumikumamāwalu kanahikukumamāwalu, e ʻike ai ʻo ia i ke kahena pele o ka makahiki ʻumikumamāwalu kanawalu. Ua loaʻa maila ia mau kiʻi pena lua pele he nui no ka Hale Hōʻikeʻike ʻo Bīhopa iā William Brigham, ka luna hoʻolaukaʻi mua o ka hale hōʻikeʻike.

ʻOiai e hele ana a kaulana nui loa nei mau lua pele i ka maka o nā kānaka o ka honua, ua mau nō ka laʻahia o nei ʻano mau wahi i nā Hawaiʻi. ʻO Halemaʻumaʻu ma Kīlauea ka home o ka wahine Pele, ke akua o ke ahi lua pele. Ma kona ʻano he wahine ʻai honua, na Pele nō e ʻike i ka hopena o ka ʻāina. Na ia ala nō hoʻi e koho i ka hoʻonui ʻana i ka ʻāina a i ʻole ka ʻai ʻana i ka ʻāina. Ma kēia kiʻi pena ʻia na Furneaux, pena ʻo ia i kekahi mau Hawaiʻi e nānā ana i ka hana kupaianaha a ka wahine Pele. Mau nō kēia kiʻi i pena ʻia i ka makahiki ʻumikumamāwalu kanawalukumamākahi a hiki i kēia lā. Ma muli o ka hū mau ʻana mai o ka lua pele, ʻo ia ka mea e hoʻomau ai nā Hawaiʻi i ka hoʻomanaʻo ʻana i ka wahine Pele me kona ʻano mana kupaianaha.